درباره پژوهشکده
باسمه تعالی و ایّاه نستعین
درآمد
با استناد به بند (3) از ماده (2) ، بندهای (5) و (8) از ماده (3) و همچنین، ماده (5) اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، یکی از اهداف و وظایف این دانشگاه، حرکت در مسیر نظریه پردازی در قلمرو تعلیم و تربیت اسلامی، مشارکت در نهضت تولید علوم و نظریه های تربیتی مبتنی بر مبانی اسلامی و کاربردی کردن این نظریه ها با مشارکت حوزه های علمیه و مراکز علمی و پژوهشی است. بر همین اساس، تأسیس «پژوهشکده تعلیم و تربیت اسلامی» در شهر مقدس قم، در مرداد ماه 1393 به تصویب هیئت محترم امنای دانشگاه فرهنگیان رسید.
با بهسازی و توسعه بخشی از مرکز آموزش عالی شهید مدنی (وابسته به در شهر مقدّس قم، ساختمان پژوهشکده در خردادماه 1394 و همزمان با ایام ولادت امام زمان (أرواحنا له الفداء) با حضور سرپرست محترم دانشگاه فرهنگیان و برخی معاونین ایشان، صاحب نظران تعلیم و تربیت اسلامی و مسئولین استانی به صورت رسمی افتتاح شد.
مأموریت
با استناد به اسناد بالادستی، خصوصاً بندهایی از اساسنامه دانشگاه فرهنگیان که تأسیس و راه اندازی پژوهشکده مستند به آنها گشته است، مأموریت پژوهشکده عبارت است از:
« پژوهش در زمینه تعلیم و تربیت اسلامی به منظور نظریه پردازی، تولید دانش تربیتی اسلامی و کاربردی سازی دستاوردهای علمی با اولویت مسائل و نیازهای نظام آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان»
گروه های پژوهشی و قلمرو فعالیت هر یک
پژوهشکده از سه گروه پژوهشی تشکیل یافته است.
الف) گروه مطالعات بنیادین و نظری
ب) گروه مطالعات تربیت معلّم و عوامل سهیم و مؤثر
ج) گروه برنامه درسی و پرورشی
در حال حاضر، راه اندازی و فعال نمودن این گروه ها از مهم ترین اولویت های کاری پژوهشکده است. مسئله، مأموریت و قلمرو فعالیت هر یک از این گروه ها بدین شرحند:
|
گروه اول: گروه مطالعات بنیادین و نظری |
|
|
مسئله |
ضعف بنیان های فلسفیِ پشتیبان نظام آموزش و پرورش مبتنی بر معارف اسلامی فقدان نظریه های اسلامی برطرف کننده کاستی ها، اختلال ها و آسیب های علوم تربیتی |
|
مأموریت |
(پژوهش و نظریه پردازی به منظور) دست یابی به بنیان های فلسفی پشتیبان نظام آموزش و پرورش، (پژوهش و نظریه پرادزی به منظور) دست یابی به علوم تربیتی اسلامی (تولید علوم تربیتی اسلامی) و نظریه های اسلامی برطرف کننده کاستی ها و آسیب های علوم تربیتی موجود (اسلامی سازی علوم تربیتی موجود) |
|
قلمرو فعالیت |
- پژوهش های تکمیلی و اصلاحی ناظر به سند تحوّل نظام آموزش و پرورش کشور و بنیان های نظری آن - مطالعات بنیادین و فلسفی به منظور پشتیبانی نظری از سیاست ها و برنامه های کلان نظام تعلیم و تربیت کشور - بازخوانی و بررسی انتقادی نظریه های تربیتیِ موجود و بازسازی و اصلاح آنها با استفاده از مبانی و معارف اسلامی - مطالعات سیاست پژوهانه و آینده پژوهانه (شامل روندپژوهی، پایش و رصد و ...) درباره وضعیت و مسائل کلان تعلیم و تربیت اسلامی - احیای علوم و اندیشه های تربیتی موجود در میراث تمدن اسلامی و بازپردازی و صورت بندی مجدد آنها در چارچوب های نظریِ مبتنی بر مبانی اسلامی - پژوهش، نظرورزی و نظریه پردازی در عرصه های مطالعاتی و دانش های تربیتی پدید آمده در بستر علوم اسلامی (به معنای خاص آن) همانند فلسفه تربیت اسلامی، تفسیر تربیتی و فقه تربیت با توجه به گونه های متنوع مطالعاتی (مطالعات حدیثی-قرآنی، مطالعات فلسفی-کلامی، مطالعات اخلاقی-عرفانی و مطالعات فقهی) - استخراج و استنباط نظریه های تربیتی اسلامی از منابع اصیل اسلامی - مطالعات تطبیقی و تاریخی درباره علوم و نظریه های تربیتی اسلامی |
|
گروه دوم: گروه مطالعات تربیت معلّم و عوامل سهیم و مؤثر |
|
|
مسئله |
- ضعف الگوهای نظری، سیاست ها و راهکارهای برطرف کننده کاستی ها، اختلال ها و عوامل آسیب زا در برنامه تربیت معلّم در چارچوب معارف اسلامی - ضعف الگوهای نظری، سیاست ها و راهکارها در چگونگی هدایت، سازماندهی و هماهنگی عوامل سهیم و مؤثر در تربیت دانش آموزان در چارچوب معارف اسلامی |
|
مأموریت |
(مطالعه و پژوهش به منظور) دست یابی به الگوهای نظری، سیاست ها، برنامه ها و راهکارهای برطرف کننده کاستی ها، اختلال ها و عوامل آسیب زا در تربیت معلم و عوامل انسانی بر اساس معارف اسلامی |
|
قلمرو فعالیت |
- شناسایی و مطالعه آسیب ها، تهدیدها و کاستی های نظام کنونی تربیت معلم از منظر تعلیم و تربیت اسلامی - پژوهش درباره منزلت، نقش، صلاحیت ها، ویژگی های اعتقادی، اخلاقی، شخصیتی و کنشی و سبک زندگی معلّم و دیگر عوامل انسانی نظام آموزش و پرورش (مدیران، کارشناسان و ...) از منظر معارف اسلامی و آموزه های تعلیم و تربیت اسلامی - طراحی الگوهای نظریِ مبتنی بر مبانی و اصول تعلیم و تربیت اسلامی در حوزه های وظیفه و فعالیت دانشگاه فرهنگیان خصوصاً پذیرش و جذب، تربیت و فرهنگ، آموزش، فرهنگ سازمانی و نظام مناسبات درون دانشگاه، سنجش صلاحیت های معلّمی و نظارت و ارزیابی فعالیت ها و فرآیندها. - پشتیبانی پژوهشی از تدوین برنامه، تألیف متون و بسته های آموزشی و ارتقای دانشی و بینشی اساتید دروس تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه فرهنگیان - مطالعه سیاست ها و راهبردهای مصرح و غیرمصرح در جذب، تربیت، نگهداشت و به خدمت گیری معلمان و منابع انسانی و ارزیابی آنها بر اساس مبانی و اصول تعلیم و تربیت اسلامی - مطالعات تاریخی درباره جایگاه و منزلت، ویژگی ها و شایستگی های معلّم در تاریخ تمدّن اسلامی - مطالعات تطبیقی درباره وضعیت تربیت معلم در ایران و دیگر کشورهای اسلامی (یا مجموعه های دینی) از منظر ارتباط با / ابتنا بر معارف و مفاهیم دینی و اسلامی - رصد و پایش پژوهش ها، نظریه ها، برنامه ها و تجارب مبتنی بر مبانی اسلامی درحوزه مسائل تربیت معلم در میان اندیشمندان مسلمان و کشورهای اسلامی - پژوهش های نظری و کاربردی درباره کلیه عوامل سهیم و مؤثر در تعلیم و تربیت کشور (همانند حاکمیت، خانواده، مساجد و مراکز فرهنگی، رسانه ها، نهادهای اجتماعی) و مناسبات میان آنها - مطالعات آسیب شناسانه ناظر به عوامل و نهادهای تأثیرگذار در عرصه آموزش و پرورش از منظر تعلیم و تربیت اسلامی - رصد، پایش و مطالعه برنامه ها، سیاست ها و قوانین و مقررات حاکم بر نهادهای دارای تأثیر و کارکرد تربیتی و ارزیابی آنها بر اساس مبانی و اصول تعلیم و تربیت اسلامی |
|
گروه سوم: گروه برنامه درسی و پرورشی |
|
|
مسئله |
ضعف الگوهای نظری، سیاست ها و راهکارهای برطرف کننده کاستی ها، اختلال ها و عوامل آسیب زا در برنامه (های) درسی تعلیم و تربیت کشور و عناصر آن بر اساس معارف اسلامی |
|
مأموریت |
(مطالعه و پژوهش به منظور) دست یابی به الگوهای نظری، سیاست ها و راهکارهای برطرف کننده کاستی ها، اختلال ها و عوامل آسیب زا در برنامه (های) درسی -در سطوح و انواع مختلف آن- بر اساس معارف اسلامی |
|
قلمرو فعالیت |
- شناسایی و مطالعه آسیب ها و تهدیدهای برنامه درسی و عناصر آن در نظام آموزش و پرورش کنونی کشور برای تعلیم و تربیت اسلامی - مطالعات انتقادی ناظر به الگوهای برنامه درسی و میزان تناسب آنها با مبانی و اصول تربیت اسلامی - طراحی الگوهای نظریِ مبتنی بر مبانی و اصول تعلیم و تربیت اسلامی در برنامه درسی و پرورشیِ مقاطع و موقعیت های متنوع آموزشی و پرورشی - پژوهش های تکمیلی و اصلاحی ناظر به اسناد بالادستی قلمرو برنامه درسی و مسائل و چالش های آنها مبتنی بر تعلیم و تربیت اسلامی - پژوهش های کاربردی و پشتیبان ناظر به حوزه های یادگیری مصرّح در اسناد بالادستی قلمرو برنامه درسی و مناسبات این حوزه ها با دین و دین داری - بررسی رویکردها و نگرش های حاکم بر برنامه درسی و محتوای آموزشی نظام آموزش و پرورش در موضوع مناسبات علم و دین و سنجش آنها بر پایه دیدگاه های اسلامی درباره علم دینی - پژوهش در زمینه برنامه درسی پنهان در نظام آموزش و پرورش از منظر تعلیم و تربیت اسلامی (به ویژه در قلمرو هایی همچون تربیت اعتقادی و اخلاقی) - مطالعه سیاست ها و راهبردهای مصرح و غیرمصرح در برنامه درسی و پرورشیِ نظام آموزش و پرورش و ارزیابی آنها بر اساس مبانی و اصول تعلیم و تربیت اسلامی - پشتیبانی پژوهشی و نظری از شبکه ی گسترده ی مدارس اسلامی و کانون های فرهنگی و تربیتی - مطالعه و پژوهش درباره ی تجاربِ برنامه ای و محتواییِ مدارس، کانون ها و مراکز آموزشی، تربیتی و فرهنگی اسلامی - مطالعات تاریخی درباره برنامه های درسی و محتوای آموزشی و پرورشی در تاریخ تمدّن اسلامی و منطق ارتباط آنها با مبانی و منابع معرفتی اصیل اسلامی - مطالعات تطبیقی درباره برنامه درسی و پرورشی در کشورهای اسلامی (یا مجموعه های دینی) از منظر ارتباط با / ابتنا بر معارف و مفاهیم اسلامی - رصد و پایش پژوهش ها و نظریه های دینی و اسلامی درحوزه مسائل برنامه درسی و پرورشی در میان اندیشمندان دین مدار و مسلمان |